Fiksacja jest to stałe powtarzanie pewnych sposobów zachowań, nawet w sytuacji gdy są one zupełnie nieracjonalne , oraz przynoszą szkodę. Jest to również sztywność myślenia, trwanie przy jednym sposobie rozwiązań , uporczywe powracanie do pierwotnej hipotezy oraz używanie danego przedmiotu w jednej określonej funkcji a także nieumiejętność wykorzystania go w inny sposób. Dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często mają specyficzne zainteresowania, konkretne oraz wąskie , takie jak:
-
zoologia,
-
komputery,
-
historia broni,
-
dinozaury,
-
telefony komórkowe,
-
straż pożarna,
Rodzice początkowo zadowoleni są iż ich dziecko ma hobby, lecz wraz z upływem czasu nadmierne zainteresowania stają się przeszkodą. Zdarza się to gdy młody człowiek czytuje książki o jednej tematyce , a gdy spotyka z rówieśnikami rozmawia tylko o tej tematyce, studiuje również encyklopedie związane ze swoim zainteresowaniem. W chwilach gdy fiksacje wydają się funkcjonalne, to nadal wiąże się to z innymi trudnościami, a mianowicie z racji iż dziecko uważa się ekspertem w danej dziedzinie poprawia nauczycieli oraz przerywa na lekcji. W takich sytuacjach jedynie jasne zasady wraz z konsekwencjami są w stanie pomóc. Dla dzieci z zespołem Aspergera z fiksacjami nie liczy się panująca moda wśród rówieśników, jeżeli obiektem zainteresowań są budowle to inne produkty które są najbardziej modne nie są w stanie go zainteresować. By umożliwić mu rozwijanie swojej pasji, możemy zgodzić się jeśli poprosi na zakup zabawki wiązanej z jego zainteresowaniami , dzięki czemu możliwe iż w przyszłości jego pasja stanie się sposobem utrzymania. Ważne jest również by w miarę możliwości zapisać dziecko do kółka zainteresowań , co umożliwi uzupełnienie braków w sferze poznawczej. Fiksacja jest normalnym zachowaniem, które uległo wzmocnieniu , dzięki fiksacjom w chwili napięcia następuje redukcja pobudzenia oraz opanowanie emocji. Jest to ważne , szczególnie gdy dziecko jest nastolatkiem oraz chce decydować o sobie oraz nie chce się podporządkować. Są również nie porządane fiksacje. Przykładem takiego zachowania jest na przykład gdy u dziewczynki z zaburzeniem obiektem fiksacji są kolczyki by dotknąć kolczyk dziewczynka podchodziłaby do innych osób. Często z fiksacjami, u osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu występują również stereotypie, są to ciągłe wykonywanie a także powtarzanie bezcelowych ruchów , postaw ciała lub wyrazów. Pomagają one osobie z zaburzeniami wyizolować się ze świata bodźców , zamienić typ aktywności oraz umożliwią na chwilę odpoczynku, czasem jednak powodują one wyłączanie uwagi w sytuacjach w których jest ona bardzo ważna , przez co utrudniają życie codzienne. Stereotypem/rytuałem który jest nieszkodliwy lecz uciążliwy , może być specyficzny sposób chodzenia:
-
unikanie krawędzi płyt chodnikowych,
-
stąpanie po wybranych płytkach w kuchni,
-
„geometria” poruszanie się na przykład po chodniku ruchem konika szachowego,
Z tego typu stereotypiami nie potrzebujemy walczyć by je wyeliminować , gdyż mogą się nasili. Zdarzają się również stereotypie które powinniśmy zastąpić innymi, na przykład w sytuacji gdy dziecko wkłada rękę do spodni.
A więc w jaki sposób pomóc?
-
Zadbaj by dziecko zajmowało się fiksacją lecz, tylko w nagrodę za wykonanie mniej lubianych przez nie czynności,
-
Zadbaj o rozwijanie pasji które zapewnią dziecku przyszłość,
-
Stwórz system motywacyjny , który pomoże wyeliminować niepożądane zachowania,
