Fobia szkolna to zaburzenie o charakterze nerwicowym , związane jest ono również ze środowiskiem szkolnym oraz polega na silnym lęku przed szkołą, a jej istotą jest odmowa pójścia do szkoły.
Bardzo możliwe że fobia będzie się rozwijać niezauważalnie, a w szczególności gdy dziecko jest zatrzymywane w domu przez nad troskliwych rodziców. Ponadto gdy dziecko powinno pójść do szkoły pojawiają się u niego objawy psychosomatyczne, są nimi na przykład:
-
bóle i zawroty głowy,
-
przyśpieszone bicie serca lub duszności,
-
bule pseudoreumatyczne w mięśniach lub stawach,
Objawia się to jednak najczęściej w bólach lub skurczach brzucha, nudnościach, wymiotach lub biegunce, odmowie jedzenia, dławieniu się jedzeniem, powolnym przeżuwaniu pokarmów, w skutku czego zjedzenie posiłku zajmuje dużo czasu. Czasami zdarzają się również stany podgorączkowe, a w niektórych przypadkach zaobserwujemy zakłócenia mowy.
Lęk przed szkołą u dziceka można stwierdzić poprzez potwierdzenie objawów psychosomatycznych, takich jak:
-
niepewność,
-
napięcie,
-
niepokój,
-
objawy społeczne
-
wycofanie się,
-
zależność od innych,
-
brak zaradności w sytuacjach społecznych,
Wyróżniamy wiele czynników sprzyjających powstaniu fobii szkolnej. Są nimi:
-
Interpretowanie neutralnych sytuacji jako zagrażające – dzieci z zaburzeniami lękowymi często prezentują ciągły stan gotowości do reagowania lękiem, są nadwrażliwe na krytykę, mają zaniżoną samoocenę, odczuwają ciągłe napięcie oraz przez to stresują się szkołą,
-
Pokazywanie dziecku, że świat jest niebezpieczny – to powoduje, iż dzieci w nowych sytuacjach reagują paniką, niepewnością a także bezradnością oraz interpretują wiele sytuacji jako zagrażające bardziej niż w rzeczywistości,
-
Wprowadzenie stopniowo zakresu obowiązków,(choćby najmniejszego) , spowodowane postrzeganiem dziecka jako zbyt małe na wiele rzeczy – taka postawa rodziców sprawia, że nagłe liczne wymagania ze strony otoczenia przerastają dziecko i stają się źródłem lęku,
-
Nadmierna pobłażliwość ze strony rodziców- dziecko nie czuje wtedy jasno określonych granic, ma wrażenie, że wszystko mu wolno oraz ciągle sprawdza, na co może sobie jeszcze pozwolić, i ma bardzo niskie poczucie bezpieczeństwa,
-
Nadmierne chronienie dziecka przez rodziców- to powduke , że młodzieniec nie ma szansy na samodzielne podejmowanie decyzji a także na poznanie ich konsekwencji, oraz utrudnia mu to sprawdzenie, ocenę swoich kompetencji i możliwości a także nauki radzenia sobie w różnych sytuacjach,
-
Zbyt wysokie wymagania otoczenia , nierealne w skutku do możliwości dziecka – wywołują reakcję lękową w sytuacjach, które wystawiają na ocenę czy też krytykę, ponieważ dziecko z ZA odbiera dosłownie wypowiedzi rodziców, takie jak: „Wierzymy że będziesz najlepszy” , „Tata w twoim wieku miał wielu kolegów”, „Twoja siostra zawsze ma świadectwo z czerwonym paskiem” , jednak często nie potrafi sprostać tym wymaganiom,
-
Zmiany zachodzące w życiu dziecka, na przykład przeprowadzka , pobyt w szpitalu, śmierć rodzica, zy nawet zmiana nauczyciela,
-
Opowieści rodziców o problemach w szkole, o tym, jak im było ciężko i z czym potrafili sobie poradzić – przez nie dziecko może dojść do wniosku , że skoro mama miała z czymś problem . To ono również sobie z tym nie poradzi,
Młodzieniec z Zespołem Aspergera jest bardziej narażony na fobię szkolną niż jego rówieśnicy, ponieważ lęk występują u niego dość często , ponadto trudniej mu sprostać wymaganiom zarówno w relacjach rówieśniczych jak i z dorosłymi. Objawia się to wycofaniem społecznym , co jest trudno zauważyć u dzieci z zaburzeniami gdyż one żyją we własnym świecie, dlatego istotna jest obserwacja dziecka zarówno przez rodziców jak i nauczycieli. Często bywa tak że fobia szkolna zostaje zbyt późno zdiagnozowana , a jej objawy podczas pierwszej diagnozy są już bardo nasilone.
A więc jak pomóc??
-
Odbuduj lub pomóż stworzyć u dziecka poczucie własnej wartości,
-
Naucz dziecko zachowań asertywnych,
-
Odbuduj poczucie bezpieczeństwa,
-
Postaraj się zwiększyć umiejętności społeczne dziecka, umożliwiające nawiązywanie lepszych niż do tej pory kontaktów z rówieśnikami oraz nauczycielami,
-
Bądź w stałym kontakcie z nauczycielem, psychologiem czy pedagogiem szkolnym- wspólnie łatwiej będzie sprostać trudnością,
-
Raczej nie zgadzaj się na to, by dziecko zostawało w domu i opuszczało zajęcia szkolne z powodu najdrobniejszych dolegliwości , oraz unikaj odbierania go ze szkoły, gdy zaistnieje taka sytuacja,
