Sferą która również jest zaburzona u dzieci z zespołem Aspergera są funkcje poznawcze. Wśród zaburzeń tego typu możemy wyodrębnić teorię umysłu zwaną także „ślepą umysłu , a więc zaburzoną zdolność odczytywania intencji oraz zamierzeń , a także wyobrażeń co do wiedzy innych ludzi, oraz słabą centralną koherencję , czyli niezdolność do łączenia różnych informacji w jedną całość, by uchwycić sedno zagadnienia , stworzyć pojęcie wyższego rzędu. Dzieci z zaburzeniami nie rozumieją również, iż inni ludzie mają inne od wszystkich , myśli oraz zamierzenia, wydaje im się także, iż wszyscy myślą w ten sam sposób. Często także nie mówią o swoich potrzebach, gdyż są przekonane, iż skoro o nich myślą to inni je znają. Zachowują się jakby cały świat kręcił się wokół nich oraz wydaje im się, iż wszyscy wiedzą, czego oni chcą, pragną oraz potrzebują. Dzieci z tymi zaburzeniami przez specyficzny sposób funkcjonowania ich mózgu są uważane za osoby myślące tylko o sobie . Myślą jednotorowo mają jeden sposób na wykonywanie wielu czynności oraz jeżeli nie udaje im się czegoś zrobić, to nie potrafią zmienić metody przez co stresują się. Osoby te źle znoszą także porażki , oraz nie uczą się na błędach , z trudem także znoszą krytykę oraz szybko się złoszczą. Jeżeli coś sobie zaplanują , to zmiana planu, mimo iż go nie ujawniają , wiąże się z dezaprobatą lub awanturą. Natomiast jeśli dziecko nauczy się jakiegoś rozwiązania to nie potrafi go przenieś na inne sfery życia. Możemy to zaobserwować gdy dziecko rozwiązuje zadania, patrząc się jedno zadanie nie potrafi rozwiązać kolejnego. Podobnie jest z podziękowaniami, a mianowicie jeśli jest nauczone jeżeli jest nauczone podziękować koledze za prezent to jest możliwość iż nie podziękuje za to samo mamie lub babci. Przez taki sposób postrzegania świata, w szczególności gdy dziecko dostaje na przykład który nie spełnia zazwyczaj jego oczekiwań, powoduje iż powstaje w nim zainteresowanie. Przez co młodzieniec szuka odpowiedzi chcąc to racjonalnie wytłumaczyć., wskutek jego zaangażowania otoczenie wśród niego może być poirytowane. Dziecko może być również posądzane o celowe niszczenie przedmiotów a także nieposzanowanie cudzej własności. Ze względu na zaburzoną teorię umysłu może ono mieć również kłopot z odróżnieniem fikcji od rzeczywistości, jest to utrudnienie podczas czytania książek oraz słabej centralnej koherencji, dzieci z zespołem Aspergera mają utrudnienia mają utrudnienia w zakresie funkcjonowania społecznego . Możemy je zaobserwować jako:
-
nieumiejętność rozumienia konsensusu społecznego,
-
trudności w komunikacji interpersonalnej,
-
brak wyczucia statycznego, co może skutkować urażeniem rozmówcy,
-
rozumienie wszystkiego dosłownie, a przez to brak umiejętności udawania oraz zabawy na niby,
Ważne jest uczeni dziecka ja największej elastyczności w działaniu oraz zachowaniu. Dzieci z zaburzeniami często myślą według zasady „wszystko lub nic”, życie jednak jest nieprzewidywalne. Zadaniem opiekuna jest więc nauczenie dziecka, w jaki sposób w jaki sposób radzić sobie w różnych sytuacjach , także nieprzewidywalnych. Przykładem może być lekcja na której w zastępstwie nauczyciela może pojawić się inny nauczyciel, dziecko z zaburzeniem może wtedy uciec z lekcji lub zachować się w sposób nieadekwatny , zatkać uszy lub kiwać się na krześle. Jeżeli wcześniej będzie miało algorytm zachowania, to może być mu łatwiej poradzić sobie w tej trudnej sytuacji, gdy wielokrotnie powtarzamy tego typu algorytm jest szansa iż „wdrukuje” się on w pamięć dziecka oraz będzie mu łatwiej w każdej trudnej sytuacji. Algorytm ten można przygotować z myślą o różnych sytuacjach , takich jak:
-
ważne jest ,bym umiał zapanować nad złością, gdy znajomy mnie obraża. Mogę to zgłosić nauczycielowi zawsze,
-
mama czasem się złości , lecz to nie znaczy że mnie nie kocha,
-
czasami dzwonek rozlega się w czasie lekcji to znaczy, iż zaistniała sytuacja, w której trzeba być opanowanym , lecz bez ociągania, opuścić wraz zresztą klasy budynku szkoły,
A więc w jaki sposób pomóc:
-
twórz dla dziecka skrypty zachowań,
-
ćwicz zabawę w scenki z życia wzięte,
-
oglądaj z dzieckiem filmy oraz tłumacz mu , co znajduje się na ekranie
-
zadbaj , by mówiło o swoich potrzebach, przypominaj, że jeżeli ich nie wypowie , to nikt nie będzie o nich wiedział,
-
ucz dziecko norm zachowania społecznego,
-
daj mu prawo do popełniania błędów,
